พระสาม กรุเวียงท่ากาน พระสามท่ากาน พระเนื้อดินเผาที่มีขนาดเขื่องพอควร แตกกรุจากเจดีย์โบราณในวัดท่ากาน ซึ่งอยู่ในบริเวณ..เวียงท่ากาน..ตำบลท่ากลาง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ เวียงท่ากานนี้ ทางกรมศิลปากรได้มาบูรณะขุดแต่งและสันนิษฐานว่า สร้างในสมัยหริภุญชัย ในราวศตวรรษที่ ๑๓ เวียงหรือโบราณสถานนี้อยู่ค่อนมาทางจังหวัดลำพูน โดยมีแม่น้ำปิงขวางกั้น พระพิมพ์นี้ถูกเรียกว่า พระสาม เพราะมีพุทธลักษณ์ประทับนั่งบนฐานบัลลังก์ขนาบข้างด้วยพระอัครสาวกซ้าย-ขวา และเพราะแตกกรุที่วัดท่านกาน..จึงเรียกว่า..พระสามท่ากาน ในด้านพุทธศิลป์..มองเห็นอย่างเด่นชัดว่าเป็นแบบลพบุรี คือประทับนั่งแบบราบบนฐานบัลลังก์ พระพักตร์กว้างใหญ่ในแบบศิลปะลพบุรี คือ หน้าผากใหญ่ คางเสี้ยม พระโอษฐ์แบะ ปรากฏเครื่องประดับที่พระเศียร พระศอ และพระกร เบื้องซ้ายและขวา ปรากฏพระอัครสาวกด้านละหนึ่งองค์ เป็นพระเนื้อดินเผาที่ค่อนข้างแกร่ง และมีขนาดเขื่องมาก จัดเป็นพระสกุลลำพูนที่มีศิลปะที่งดงามแปลกและแต่งต่างกว่าพระสามที่พบในภาคเหนือด้วยกัน ในสมัยพระนางจามเทวีได้เสด็จขึ้นมาปกครองหริภุญชัยโดยเดินทางมาจากลพบุรี ดังนั้นคงต้องนำช่างมาจากทางละโว้รวมทั้งดังนั้นการสร้างพระเมื่อบรรจุตามวัดตามต่างๆตามความเชื่อให้เมืองร่มเย็นเป็นสุข ก็น่าจะมีศิลปะทางลพบุรีบ้าง แต่สำหรับพระสามท่ากานซึ่งอยู่ที่อำเภอสันป่าตอง น่าจะเป็นแนวที่ติดกับเมืองลำพูน จึงอาจมีการสร้างพระที่มีศิลปะไปทางลพบุรีได้ เช่นกัน |