ประวัติหลวงพ่อเพชร 

หลวงพ่อเพชร
ที่มา  :  (โดยสุเทพ  สอนทิม)

            หลวงพ่อเพชรเป็นพระพุทธรูปที่สร้างขึ้นในสมัยเชียงแสน หล่อด้วยโลหะทองสัมฤทธิ์   มีพุทธลักษณะเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยขัดสมาธิเพชร  ชายสังฆาฏิหยักเป็นเขี้ยวตะขาบสั้นเหนือพระอุระ  เกตุบัวตูม  ขนาดหน้าตัก  กว้าง  2  ศอก  1  คืบ  6  นิ้ว  (1.40  เมตร)  สูง  3  ศอก  3  นิ้ว  (1.60  เมตร)  ประทับนั่งบนฐานดอกบัวบานหงายรองรับ  ต่อจากฐานโลหะเป็นแท่นชุกชี  หรือที่เรียกอีกอย่างหนึ่งคือฐานชุกชี   มีลวดลายปิดทอง  ประดับกระจก  ผู้ชำนาญการได้ตรวจสอบแล้วหลายท่านได้ให้ความเห็นตรงกันว่า  องค์หลวงพ่อเพชรเป็นพระพุทธรูปสมัยเชียงแสนรุ่นแรก  จัดสร้างขึ้นในระหว่างปีพ.ศ. 1660  ถึงปี พ.ศ.  1800(นับอายุการสร้างจนถึงปัจจุบันนี้ประมาณ  890  ปี)

          ประวัติการสร้างและความเป็นมาขององค์หลวงพ่อเพชร ยังไม่มีหลักฐานที่บ่งชัดแน่นอน เพียงแต่มีตำนานเล่าขานกันสืบมาตั้งแต่ครั้งบรรพกาลว่า เดิมหลวงพ่อเพชรประดิษฐานอยู่ที่วัดจอมทอง อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อครั้งสมเด็จพระนารายณ์มหาราชยกทัพไปปราบหัวเมืองเหนือ ขณะเสด็จ พระราชดำเนินผ่านเมืองพิจิตร  ทางเจ้าเมืองพิจิตรให้การต้อนรับปฏิสันถารเป็นอย่างดี สร้างความพอพระทัยให้แก่สมเด็จพระนารายณ์มหาราชเป็นอย่างยิ่ง และก่อนที่จะจากกันเจ้าเมืองพิจิตรได้กราบบังคมทูลว่าตนนั้นต้องการพระพุทธรูปที่มีพุทธลักษณะงดงาม เพื่อนำมาเป็นพระพุทธรูปประจำเมืองสักองค์ สมเด็จพระนารายณ์มหาราชเห็นว่าเรื่องนี้ไม่ยุ่งยากนัก จึงรับปากว่าจะหามาให้ตามความต้องการ หลังจากนั้น ก็มุ่งสู่จอมทอง เมื่อไปถึงได้ปราบขบถจอมทองจนราบคาบ เมื่อสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เสด็จพระราชดำเนินกลับมาจากเชียงใหม่จึงทรงอันเชิญหลวงพ่อเพชรล่องแพมาทางลำน้ำปิง แล้วอันเชิญประดิษฐานที่เมืองกำแพงเพชรก่อน และทรง แจ้งให้เจ้าเมืองพิจิตรทราบ เจ้าเมืองพิจิตรพร้อมชาวเมืองพิจิตรเป็นจำนวนมากได้ไปเมืองกำแพงเพชรเพื่อทำการสักการะ แล้วอันเชิญหลวงพ่อเพชรจากเมืองกำแพงเพชรแห่แหนมาประดิษฐานไว้ที่พระอุโบสถวัดนครชุม เมืองพิจิตร  (เก่า)

พระอุโบสถวัดนครชุม  เมืองพิจิตร  (เก่า)
ที่มา  :  (วัดนครชุม,  ม.ป.ป.)

         ต่อมาราวปี  พ.ศ.  2442  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่  5  โปรดเกล้าฯ  ให้สร้างวัดเบญจมบพิตร  มีพระราชประสงค์จะอันเชิญพระพุทธชินราชจากเมืองพิษณุโลกไปประดิษฐานเป็นพระประธานในพระอุโบสถวัดเบญจมบพิตร  ชาวเมืองพิษณุโลกพากันเศร้าโศกไปทั้งเมือง  พระองค์จึงมี พระบรมราชโองการให้สืบหาพระพุทธรูปที่มีพุทธลักษณะงดงามไปแทนพระพุทธชินราช  เจ้าพระยาศรีสุริยศักดิ์ซึ่งเป็นสมุหเทศาภิบาลมณฑลพิษณุโลก  ทราบว่าหลวงพ่อเพชรเมืองพิจิตรมีพุทธลักษณะงดงาม  จึงแจ้งให้พระยาเทพาธิบดี  (อิ่ม)  เจ้าเมืองพิจิตรทราบ  พร้อมทั้งให้อัญเชิญหลวงพ่อเพชรขึ้นไปที่เมืองพิษณุโลก

           ชาวเมืองพิจิตรเมื่อได้ทราบข่าวก็เกิดการหวงแหน  ได้นำหลวงพ่อเพชร  ไปซ่อนไว้ตามป่า  แต่คณะกรรมการเมืองก็ได้ติดตามกลับคืนมาได้และอันเชิญ   หลวงพ่อเพชรมาไว้ที่วัดท่าหลวง  เมืองพิจิตร  (ใหม่)  เพื่อรอการอันเชิญไปประดิษฐานที่เมืองพิษณุโลกต่อไป  เหตุการณ์ครั้งนั้นยังความเศร้าโศกเสียใจให้กับชาวเมืองเป็นอย่างยิ่ง  ความทราบถึงพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเข้าพระทัยชาวเมืองพิษณุโลกและชาวเมืองพิจิตร  จึงโปรดเกล้าฯ ให้ระงับการนำพระพุทธชินราชและหลวงพ่อเพชรไปกรุงเทพฯ และโปรดเกล้าฯ ให้หล่อ  พระพุทธชินราชจำลอง  เพื่อนำไปประดิษฐานเป็นพระประธานในพระอุโบสถ วัดเบญจมบพิตรแทน  หลวงพ่อเพชรจึงไม่ต้องถูกนำไปเมืองพิษณุโลก

            ชาวเมืองพิจิตรพากันแสดงความยินดี  มีมหรสพสมโภชเป็นการใหญ่เมื่อเสร็จการสมโภชแล้วชาวเมืองพิจิตร  (เก่า)  ก็เตรียมการที่จะแห่แหนหลวงพ่อเพชรกลับคืนไปประดิษฐานที่วัดนครชุมตามเดิม  แต่ชาวเมืองพิจิตร  (ใหม่)  ก็มีความเห็นว่าสมควรที่จะประดิษฐานที่วัดท่าหลวง  เพราะเมืองพิจิตรได้ย้ายมาอยู่ที่แห่งใหม่แล้ว  ไม่ยอมให้ชาวเมืองพิจิตร  (เก่า)  นำหลวงพ่อเพชรคืนไป  จนเกิดเป็นเรื่องราวใหญ่โต  เจ้าคุณพระธรรมทัสสีมุนีวงศ์  (เอี่ยม)  ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสวัดท่าหลวงและดำรงตำแหน่งเจ้าคณะจังหวัดพิจิตรในขณะนั้นได้เข้าทำการห้ามปรามระงับเหตุได้ทัน โดยให้ทำการหล่อหลวงพ่อเพชรจำลองขนาดเท่าองค์เดิมไปประดิษฐานที่วัดนครชุม  เมืองพิจิตร  (เก่า)  แทน  และนับตั้งแต่นั้นมาหลวงพ่อเพชรก็ประดิษฐานเป็น พระประธานอยู่  ณ  พระอุโบสถวัดท่าหลวง  อำเภอเมือง  จังหวัดพิจิตร มาจนถึงปัจจุบัน 

             องค์หลวงพ่อเพชรเป็นพระพุทธรูปสวยงามที่ทรงไว้ซึ่งพุทธลักษณะและ ศักดิ์สิทธิ์องค์หนึ่งของประเทศไทย ดังจะเห็นได้ในงานเทศกาลประจำปีที่เคยจัดในเดือนธันวาคม - เดือนมกราคม  หรือในเดือนเมษายน  จะมีประชาชนพากันมานมัสการกันอย่างล้นหลามแน่นพระอุโบสถ  บางวันเกือบจะเข้าออกกันไม่ค่อยได้  แม้วันปกติธรรมดาก็มีประชาชนเข้ามานมัสการบูชากันทุกวัดมิได้ขาดส่วนในงานประเพณีการแข่งขันเรือยาวของจังหวัดพิจิตร  ที่จัดแข่งขันหน้าวัดท่าหลวง  ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำในฤดูน้ำหลาก  ทุกเสาร์แรกของต้นเดือนกันยายนของทุกปี  ก็จะมีประชาชนทุกสารทิศมานมัสการองค์หลวงพ่อเพชร และชมงานแข่งเรือยาวกันเป็นจำนวนมาก  นับได้ว่าองค์หลวงพ่อเพชรนี้เป็นสัญลักษณ์ที่สำคัญของจังหวัดพิจิตร  และเมื่อวันที่  9  เดือนพฤษภาคม  ปี พ.ศ.  2514  ตรงกับวันขึ้น  15  ค่ำ  เดือน  6  วันวิสาขบูชา  สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมารเสด็จราชดำเนินทรงนมัสการองค์หลวงพ่อเพชรและทรงประกอบพิธีเวียนเทียนในวันวิสาขบูชารอบพระอุโบสถหลวงพ่อเพชร