เกือบค่อนชีวิตที่ครองตนอยู่ในสมณเพศของ"พระธรรมมังคลาจารย์" หรือ "พระอาจารย์ทอง สิริมังคโล" อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่ เปรียบเทียบดังเช่นเสาหลักในร่มธรรม ช่วยทำให้พุทธศาสนิกชนชาวล้านนา มีจิตใจสงบร่มเย็นเป็นสุข เป็นแบบอย่างในการปฏิบัติตนสำหรับพระภิกษุ-สามเณรรุ่นหลังได้เจริญรอยตาม ปัจจุบัน สิริอายุ 88 พรรษา 68 เป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดเชียงใหม่, เจ้าอาวาสวัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่ และหัวหน้าพระวิปัสสนาจารย์หนเหนือ
อัตโนประวัติ มีนามเดิมว่า ทอง พรหมเสน เกิดเมื่อวันที่ 21 กันยายน 2466 ตรงกับวันศุกร์ขึ้น 12 ค่ำ เดือนสิบใต้ (เดือนสิบสองเหนือ) ปีกุน ที่บ้านนาแก่ง ต.บ้านแอ่น อ.ฮอด จ.เชียงใหม่

ในช่วงวัยเยาว์ จบการศึกษาชั้นประถมปีที่ 4 โรงเรียนบ้านแอ่น อ.ฮอด จ.เชียงใหม่ จากนั้น เข้าพิธีบรรพชาเมื่อวันที่ 19 มกราคม 2477 ณ วัดนาแก่ง ต.บ้านแอ่น อ.ฮอด จ.เชียงใหม่ มีพระครูบาชัยวงศ์ เจ้าอาวาสวัดนาแก่งในขณะนั้น เป็นพระอุปัชฌาย์

ในห้วงเป็นสามเณรได้ติดตามอุปัฏฐาก ครูบาศรีวิชัย สิริวิชโย อย่างใกล้ชิด และได้ติดตามไปในการสร้างวัดบูรณปฏิสังขรณ์เจดีย์สถานในที่ต่างๆ รวมทั้งได้ร่วมสร้างถนนขึ้นวัดพระธาตุดอยสุเทพด้วย

เมื่ออายุครบ 21 ปีบริบูรณ์ ได้เข้าพิธีอุปสมบท ณ วัดบ้านแอ่น อ.ฮอด จ.เชียงใหม่ วันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2487 มีพระครูคัมภีรธรรม อดีตเจ้าอาวาสวัดชัยพระเกียรติ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ เป็นพระอุปัชฌาย์, พระอธิการญาณรังษี วัดหัวทราย เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระมหาจันทร์ วัดพระสิงห์วรมหาวิหาร เป็นพระอนุสาวนาจารย์

ภายหลังอุปสมบท ท่านได้มุ่งมั่นศึกษาพระปริยัติธรรม พ.ศ.2487 สามารถสอบได้นักธรรมชั้นตรี-โท-เอก ตามลำดับ จากสำนักเรียนวัดพันอ้น อ.เมือง จ.เชียงใหม่

ท่านได้เข้าฝึกวิปัสสนากัมมัฏฐานจากสำนักวัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ กรุงเทพฯ และสำนักมหาสีสยาดอ สาสนยิสสา กรุงย่างกุ้ง ประเทศสหภาพพม่า

พ.ศ.2494 ได้รับการคัดเลือกให้เป็นผู้แทนของพระสงฆ์ในภาคเหนือ ไปศึกษาการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานในแนวสติปัฏฐาน 4 ที่วัดมหาธาตุฯ ท่าพระจันทร์ กรุงเทพฯ เป็นเวลา 1 พรรษา

พ.ศ.2495 ศึกษาทางด้านปริยัติในแนวปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐาน ที่ประเทศสหภาพพม่า โดยพักอาศัยอยู่ที่วัดกำมะเอ ระยะหนึ่ง แล้วย้ายไปพักอยู่ที่วัดพญาจีจองใต้(เช้าทัดจี่) และได้ไปปฏิบัติกับท่านมหาสีสยาดอ ภัททันตะโสภณมหาเถร ที่วัดต่าตะนะยิต่า ประเทศพม่า

พ.ศ.2532 ศึกษาการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐาน และวิชาการในพระพุทธศาสนา ตามหลักสูตรของสถาบันพระวิปัสสนาจารย์ ในพระสงฆ์ราชูปถัมภ์ สำนักงานใหญ่กองการวิปัสสนาธุระแห่งประเทศไทย

จากนั้นได้กลับมาเปิดสำนักวิปัสสนากัมมัฏฐาน ดำเนินการสอนตลอดมา จนได้รับแต่งตั้งให้เป็นหัวหน้าพระวิปัสสนาจารย์หนเหนือ และได้ขยายสำนักสาขาปฏิบัติอีกหลายสำนัก ทั้งในประเทศ และต่างประเทศ

ลำดับงานปกครองคณะสงฆ์ พ.ศ.2509 ได้รับแต่งตั้งเป็นรองเจ้าคณะอำเภอฮอด พ.ศ.2510 ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าคณะอำเภอฮอด

พ.ศ.2511 ได้รับแต่งตั้งเป็นพระอุปัชฌาย์

พ.ศ.2534 ได้รับพระบัญชาให้ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาสวัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร

พ.ศ.2539 ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้อำนวยการศูนย์ฝึกพระวิปัสสนาจารย์หนเหนือ สำนักวิปัสสนากัมมัฏฐาน วัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร

พ.ศ.2550 ได้รับการแต่งตั้งเป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดเชียงใหม่

ท่านมีความสามารถพิเศษ อันเป็นเอกลักษณ์ของภูมิปัญญาแห่งล้านนา ในการอ่านเขียนภาษาล้านนา นอกจากนี้ ท่านได้ปฏิบัติหน้าที่ปกครองคณะสงฆ์ ทำหน้าที่อบรมสั่งสอนพระภิกษุ-สามเณร ให้ทุนการศึกษา และอื่นๆ อีกมากมาย ปรากฏผลงานนับไม่ถ้วน ล้วนแต่สร้างประโยชน์อันทรงค่ามหาศาลแก่ชาวเมืองล้านนา

เกียรติภูมิแห่งความดี ทำให้ท่านได้รับการยกย่องเชิดชูมากมาย อาทิ พ.ศ.2533 ได้รับรางวัลครูบาศรีวิชัย ในงานรำลึกถึงพระครูบาศรีวิชัย ครบรอบ 112 ปี ท่านเจ้าคุณอาจารย์ได้รับเลือกให้เป็นผู้ที่มีคุณสมบัติเป็นทั้งนักบุญและนักพัฒนาแห่งล้านนาไทย

พ.ศ.2534 ได้รับโล่เกียรติคุณ จากสำนักงานการประถมศึกษาอำเภอเมืองเชียงใหม่ ยกย่องพระอาจารย์ทอง เป็นผู้อุทิศกำลังกาย กำลังใจ กำลังทรัพย์ สร้างสำนักงานการประถมศึกษา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ให้ไว้ ณ วันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ.2534

พ.ศ.2536 ได้รับถวายปริญญา "พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์" จากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย สาขาวิชาเอกพระ พุทธศาสนา คณะพุทธศาสตร์ ณ หอประชุมพุทธมณฑล จ.นครปฐม

พ.ศ.2538 เป็นผู้แทนคณะสงฆ์แห่งประเทศไทย เดินทางไปร่วมประชุมเพื่อศาสนาสัมพันธ์ ประเทศอิตาลี ซึ่งมีผู้แทนศาสนาจาก 5 ทวีป 34 ประเทศมาร่วมประชุมกันเพื่อแสวงหาแนวทางที่จะสร้างสันติภาพให้เกิดในโลก ในการประชุมครั้งนี้ พระอาจารย์ทอง ได้แลกเปลี่ยนทัศนะในการสร้างสันติภาพของโลกกับสมเด็จสันตะปาปา จอห์นปอลที่ 2 ประมุขแห่งคริสตจักรนิกายโรมันคาทอลิก ณ มหาวิทยาลัยคอป ปิโน

พ.ศ.2552 ได้รับพัดยศ สำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดดีเด่น พร้อมด้วยใบประกาศเกียรติคุณจากสำนักพระพุทธศาสนาแห่งชาติได้คัดเลือกให้สำนักปฏิบัติธรรมวัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร ต.บ้านหลวง อ.จอมทอง เป็นสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดดีเด่นเฉลิมพระเกียรติ 82 พรรษา ปี พ.ศ.2552

ลำดับสมณศักดิ์ พ.ศ.2526 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตรเจ้าคณะอำเภอชั้นพิเศษในราชทินนามที่ พระครูพิพัฒน์คณาภิบาล

พ.ศ.2533 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญ ฝ่ายวิปัสสนาธุระ ในราชทินนามที่ พระสุพรหมยาน พ.ศ. 2542 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชพรหมาจารย์

พ.ศ.2548 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพสิทธาจารย์

พ.ศ.2552 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นธรรม ฝ่ายวิปัส สนาธุระในราชทินนามที่ พระธรรมมังคลาจารย์

ในปี พ.ศ.2554 รัฐบาลพม่าได้ถวายสมณศักดิ์ "อัคคมหากัมมัฏฐานจริยา" (Agga Maha Kammatthana Cariya) ให้แด่ พระธรรมมังคลาจารย์ (ทอง สิริมงคโล) ที่บำเพ็ญคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา

สมณศักดิ์ดังกล่าวถือเป็นสมณศักดิ์สูงสุดสำหรับพระภิกษุสายวิปัสสนา ณ โถงพระธรรมวิหาร พระเจดีย์อุปปตะสันติ นครเนปิดอว์

พิธีถวายสมณศักดิ์แด่พระธรรมมังคลาจารย์ในครั้งนี้ ถือเป็นเกียรติสำหรับประเทศไทยและคณะสงฆ์ของไทย เนื่องจากตำแหน่งดังกล่าวเป็นตำแหน่งสูงสุดที่ฝ่ายพม่ามอบแด่พระสงฆ์ต่างชาติ สะท้อนถึงความสัมพันธ์อันดีของทั้งสองประเทศ ที่ได้ดำเนินการส่งเสริมความสัมพันธ์ด้านศาสนามาตลอด