ตะกรุดนาคแม่ทัพของท่านครูบาปากกอง สืบมาจาก ท่านครูบาสม วัดป่าแดด ท่านได้ไปร่ำเรียนสืบมา ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1และ 2 ครูบาสมโด่งดังมากครูบาสิงห์แก้ว ท่านได้ยินเกียรติคุณของครูบาสมท่านก็ได้ตั้งขันครูเป็นลูกศิษย์ ท่านได้ร่ำเรียนวิชาทำตะกรุด ก๋าสะท้อน แมวดำ เสือสมิง เสือโคร่ง เมตตาหลวง แฮปันจั้น นาคแม่ทัพ และอื่นๆ 
ตะกรุดนาคแม่ทัพ ในตำราสามารถป้องกันทหารไพร่พลบริวารได้ 300 คน ตอนออกรบไห้วนขวา 3 รอบแล้วเอาไว้ตรงสะดือ ตะโกนดังๆ 3 ครั้ง ชนะชนะชนะ รบชนะ ขากลับให้วนซ้าย 3 รอบ เอาตะกรุดไว้ข้างหลังข้าศึกตามไม่ทัน ไปหาผีเช่นต้นไม้ใหญ่ บ้าน โรงแรมผีสิง ถนนโค้งผีสิง โรงพยาบาล เข้าป่าลึกให้วนขวา 3 รอบ เช่นกันตระโกนดังๆว่า ผีหนี ผีหนี ผีหนี เอาไว้ตรงสะดือ ทางเมตตามหานิยม ไปหาขุนนางหาเจ้าหานายไปค้าขาย เดินทาง ผัดไปทางขวา 3 รอบ ยันต์ลูกนี้ (คนเหนือโบราณเรียกตะกรุดว่ายันต์) อยู่ที่ใดอยู่กับไผคนใดก่อจุ่มก่อเย็น (ชุ่มเย็น) ไปด้วยวัตถุแก้วแหวนเงินทองช้างม้างัวควาย กราบไหว้ทุกคำเช้า จักสัมฤทธิ์ผล แลเจ้าเหย ใช้ยันต์นี้ห้ามกินเนื้องู ขันตั้งการทำตะกรุดมีมะพร้าว 1 แขนง ทองคำ 100 บาท และอื่นๆ หลวงพ่อบอกว่าถ้าขันตั้งขึ้นครูไม่ถูกไม่ครบ ของหรือตะกรุดก็ไม่ศักดิ์สิทธิ์ ไม่มีอิทธิฤทธิ์ ปาฏิหารฺย์ ใดๆ หลวงพ่อท่านบอกถ้าข้าตายให้เอาตำรายันต์นาคเผาไปกับข้าด้วย หมายความว่าตำรายันต์นาคแม่ทัพมาสิ้นสุดที่ท่านนั่นเอง ตะกรุดนาคแม่ทัพของครูบาปากกอง จะมี 2 ชนิด 1.ตะกรุดนาคแม่ทัพตัวเมีย (อยู่ในชุดเกราะเพชร) 2.ตะกรุดนาคแม่ทัพตัวผู้ มีสองแบบ คือ แบบพอกครั่ง และแบบไม่พอกครั่ง
ตะกรุดนาคแม่ทัพถ้าเราจะพูดไปถึงในสมัยแต่ก่อนโบราณ สามัญชนคนธรรมดาคงจะยากแก่การครอบครอง เพราะคงจะเป็นตะกรุดที่มีราคาค่าสินแพง เพราะขันตั้งการทำนั้นต้องมีทองคำถึง 100 บาท และอื่นๆอีกมากมาย และต้องหามื้อจั๋นวันดีตามตำราที่สืบทอดกันมา และอีกอย่างผู้ที่จะได้ครอบครองเป็นเจ้าของตะกรุดนาคแม่ทัพ คงต้องเป็นเจ้าฟ้า แม่ทัพ นายกอง ที่ต้องคุมรี้พล (ไพร่พล) ในการออกรบ เพราะตำราบอกไว้ว่าสามารถคุ้มกันบริวารได้ถึง 300 คน และเป็นตะกรุดที่มีความชุ่มเย็น เหมือนดังพญานาคที่อยู่ในน้ำ ปกปักรักษา ป้องกัน คุ้มกันภยันอันตรายต่างๆ สามารถใช้ได้ปันจ่อง (ครอบจักรวาล) ตำรานาคแม่ทัพสายครูบาสม สืบทอดมาถึงครูบาปากกอง และได้มาสิ้นสุดที่ครูบาปากกอง เพราะท่านได้สั่งให้เผาตำรานาคแม่ทัพไปกับตัวท่าน เพราะท่านครูบาบอกว่า ตำรานาคแม่ทัพหื้อมาสิ้นสุดที่ข้า เพราะท่านครูบาอาจจะกลัวว่าถ้ามีคนนำตำราของท่านไปสร้างแล้วใช้ในทางที่ไม่ดี เพราะตำรานี้เป็นเหมือนดาบสองคม ถ้านำไปใช้ในทางที่ดี ก็จักสมปรารถนา ถ้านำไปสร้างเพื่อทำลายผู้อื่นก็จะมีโทษมหันต์ ตะกรุดนาคแม่ทัพ ถือว่าเป็นสุดยอดตะกรุด หรือพญายันต์ของล้านนาอีกประเภทหนึ่งครับ